اسلوب تصریح و تبیین در ترجمه ی قرآن (بررسی موردی ترجمه ی فیض الإسلام)

Authors

صادق سیاحی

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید چمران، اهواز محمود آبدانان مهدی زاده

دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید چمران، اهواز محمود شکیب انصاری

استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید چمران اهواز معصومه تراوش

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید چمران اهواز

abstract

از آنجا که هدف از ترجمه متون دینی، تفهیم هرچه بهتر و بیشتر مفاهیم و معارف ناب دینی و اسلامی به مخاطبان است، مترجمان باید تلاش کنند تا تعادل ترجمه ای را در متون دینی و ارائه ترجمه ای که پاسخگوی نیاز مخاطب باشد، رعایت کنند. دستیابی به تعادل ترجمه ای، مستلزم اعمال تعدیل ها و تغییر هایی در فرایند ترجمه است. یکی از این تغییرها که نخستین بار از سوی «وینه و داربلنه» (vinay and darbelnet) مطرح شد، «تصریح» است.تصریح از جمله تغییراتی است که در قلمرو اختیارات مترجم قرار می گیرد که به صورت آگاهانه و به عنوان راهبردی در ترجمه صورت می گیرد. فیض الإسلام دانشمندی فقیه و ادیب است که به ترجمه متون دینی (قرآن، نهج البلاغه، صحیفه سجّادیّه) پرداخته است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکردی زبانشناختی است، درصدد است تا تصریح را به عنوان شاخصه سبک شناختی ترجمه فیض الإسلام در قرآن مورد کاوش قرار داده تا اثرگذاری ها و فوائد آن در ترجمه، به ویژه ترجمه متون دینی مشخّص شود. ایشان با استفاده از تکنیک تصریح به شفّاف سازی واژگان فرهنگ مدار و مقولات ناآشنا برای مخاطب و تصریح به عوامل انسجام (حذف، جانشینی و ارجاع) ونیز ایجاد ارتباط و تناسب میان آیات قرآن پرداخته اند که موجب تفهیم بهتر به خواننده و مانع از ایجاد چالش ذهنی و گسستگی در خوانش وی می گردد. امّا باید گفت که ترجمه ایشان ویژگی خاصّ دیگری را از آن خود ساخته است و ایشان دریچه دیگری را در فنّ ترجمه گشوده است که می توان آن را نظریّه یا انگاره تبیین نامید. در واقع، ایشان افزوده هایی می آورد که حدّ وسط میان تصریح و تفسیر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اسلوب تصریح و تبیین در ترجمه ی قرآن (بررسی موردی ترجمه ی فیض‌الإسلام)

از آنجا که هدف از ترجمة متون دینی، تفهیم هرچه بهتر و بیشتر مفاهیم و معارف ناب دینی و اسلامی به مخاطبان است، مترجمان باید تلاش کنند تا تعادل ترجمه‌ای را در متون دینی و ارائة ترجمه‌ای که پاسخگوی نیاز مخاطب باشد، رعایت کنند. دستیابی به تعادل ترجمه‌ای، مستلزم اعمال تعدیل‌ها و تغییر‌هایی در فرایند ترجمه است. یکی از این تغییرها که نخستین‌بار از سوی «وینه و داربلنه» (Vinay and Darbelnet) مطرح شد، «تصر...

full text

چالش‌های معادل‌یابی واژه ی «مجنون» در ترجمه ی آیات قرآن کریم بر اساس نظریّه ی معنی در ترجمه

معادل‌یابی واژگان قرآنی مستلزم ریشه‌یابی دقیق، بررسی سیر تطوّر آنها و سیاق آیات می‌باشد. واژة «مجنون» در قرآن کریم، 7 بار خطاب به پیامبر اکرم(ص)، 2 بار خطاب به حضرت موسی(ع)، 1 بار خطاب به حضرت نوح(ع) و 1 بار به صورت عام نازل شده است.بر اساس نظریّة معنی در ترجمه، هر کلمه‌ای که در بافت کلام قرار می‌گیرد، معنی خود را بر کلمات قبل و بعد از خود بنا می‌کند و خود نیز به نوعی تعیین‌کنندة معنای کلمات نزدی...

full text

بررسی ترجمه و معادل ساختاری مفعول مطلق با محوریّت ترجمه ی استاد فولادوند (بررسی موردی سوره ی نساء)

یکی از اصول ضروری در ترجمه‌های وفادار و مطلوب ایجاد یا برقراری تعادل میان ساختارهای زبان مبدأ و مقصد است. ساختارهای زبانی، به‌ویژه ساختار نحوی نقش بنیادی در فرایند ترجمه و تحلیل‌های بین زبانی دارد. مفعول مطلق از نقش‌های نحوی است که در زبان فارسی شباهت ساختاری ندارد و باید بر مبنای معادل ساختاری آنکه در زبان فارسی قید با انواع مختلف معادل‌یابی گردد تا پیام کتاب مقدّس قرآن هرچه دقیق‌تر و صحیح‌تر د...

full text

حفظ شکل و انتقال معنا در ترجمه ی نهج البلاغه بررسی مقابله ای ترجمه ی فیض الاسلام و شهیدی

ترجمه های نهج البلاغه، آثار و برکات فکری و فرهنگی بسیاری در پی داشته است که در جایگاه خود آثاری کاملاً دینی به شمار می روند. ترویج آرمان گرایی، اعتمادسازی در فرهنگ، بسط آموزه های دینی، استوارسازی سدهای تدافعی در برابر هجمه های مادی گرایان و اسلام ستیزان، جاری ساختن خون جوشنده ی حماسه و حضور علی (ع) در رگ های جامعه و افزودن یک مائده ی آسمانی دیگر به منابع فکری دردمندان دین پژوه، از اهمّ امتیازات، ...

full text

نقد ادبی ترجمه ی محدث دهلوی از قرآن کریم

تاکنون ترجمه های زیادی از قرآن کریم به زبان فارسی نگاشته شده است که هیچ یک بی اشکال نبوده اند. یکی از این ترجمه ها از آن دانشمندی معروف در شبه قاره هند به نام شاه ولی الله محدث دهلوی است که از حدود دو قرن و نیم قبل برجای مانده است. این ترجمه با همه زیبایی هایش دارای اشکالاتی اساسی بویژه از جنبه ادبی نیز می باشد. برخی از مهمترین این اشکالات که در این مقاله بعنوان لغزش از آنها یاد شده است عبارتن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی

جلد ۶، شماره ۱۴، صفحات ۶۰-۴۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023